An toàn sinh học (ATSH) phòng xét nghiệm (PXN): Là thuật ngữ được sử dụng để mô tả những nguyên tắc, kỹ thuật và thực hành cần thiết để ngăn ngừa những phơi nhiễm không mong muốn hoặc làm thất thoát tác nhân gây bệnh (TNGB) và độc tố.
Theo Thông tư số 29/2012/TT-BYT, đến trước ngày 1/1/2015, tất cả các PXN phải có giấy chứng nhận An toàn Sinh học phù hợp để được phép hoạt động. Muốn được cấp giấy chứng nhận, các PXN phải đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhân sự, thực hành, phòng ngừa, xử lý và khắc phục sự cố ATSH [7].
Việc đáp ứng các yêu cầu này phải được thể hiện trong bộ hồ sơ đề nghị cấp giấy chứng nhận an toàn sinh học.
1. Các cấp độ an toàn sinh học của phòng xét nghiệm
Việc xác định một cấp độ ATSH cho một PXN cần quan tâm đến loại vi sinh vật được xét nghiệm, thiết bị sẵn có cũng như các tiêu chuẩn thực hành và các quy trình cần thiết để tiến hành công việc trong PXN một cách an toàn.
2. Quy định tiêu chuẩn về cơ sở vật chất và trang thiết bị theo an toàn sinh học cấp II
Để đạt được chứng nhận ATSH cấp II, Phòng xét nghiệm phải đạt được các tiêu chuẩn về cơ sở vật chất và trang thiết bị theo quy định:
2.1. Điều kiện về cơ sở vật chất để đạt chứng chỉ an toàn sinh học cấp II
a) Có diện tích tối thiểu là 20 m2 (Không bao gồm diện tích để thực hiện các công việc hành chính liên quan đến xét nghiệm).
b) Các điều kiện quy định: Có cửa ra vào, cửa sổ chắc chắn và có khóa, tường, bàn xét nghiệm phải bằng phẳng, không thấm nước, chịu được nhiệt và các loại hóa chất ăn mòn. Có bồn nước rửa tay, vòi rửa mắt khẩn cấp, hộp sơ cứu. Có điện và nước sạch; đường ống cấp nước trực tiếp cho phòng xét nghiệm phải có van chống chảy ngược để bảo vệ hệ thống nước công cộng. Có các thiết bị phòng, chống cháy nổ.
c) Có hệ thống xử lý nước thải đạt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường trước khi thải vào nơi chứa nước thải chung;
d) Phải riêng biệt với các phòng xét nghiệm khác của cơ sở xét nghiệm;
đ) Có biển báo nguy hiểm sinh học theo quy định trên cửa ra vào của phòng xét nghiệm.
2.2. Điều kiện về trang thiết bị để đạt chứng chỉ an toàn sinh học cấp II
a) Các điều kiện về trang thiết bị quy định: Các thiết bị xét nghiệm phù hợp với kỹ thuật và loại vi sinh vật được xét nghiệm. Có các dụng cụ chứa chất thải đáp ứng tiêu chuẩn quy định đối với từng loại chất thải.
b) Có tủ an toàn sinh học cấp II và nồi hấp ướt tiệt trùng;
c) Các trang thiết bị bảo hộ cá nhân phù hợp với loại kỹ thuật xét nghiệm thực hiện trong phòng xét nghiệm an toàn sinh học cấp II.
2.3. Điều kiện về nhân sự để đạt chứng chỉ an toàn sinh học cấp II
Người phụ trách và nhân viên của phòng xét nghiệm phải có văn bằng, chứng chỉ đào tạo phù hợp với loại hình xét nghiệm và có giấy xác nhận đã qua tập huấn về an toàn sinh học từ cấp II trở lên của các cơ sở y tế do Bộ trưởng Bộ Y tế chỉ định cấp, trừ các đối tượng đã có giấy xác nhận đã qua đào tạo, tập huấn ở nước ngoài về an toàn sinh học từ cấp II trở lên do cơ quan có thẩm quyền ở nước ngoài cấp.
Như vậy với việc đạt chứng chỉ an toàn sinh học cấp II giúp Phòng xét nghiệm của Trung tâm có đầy đủ chức năng để thực hiện các xét nghiệm về một số virus gây bệnh phổ biến hiện nay như : Virus viêm gan A, B , C, E, virus Dengue, .v.v , từ đó mở rộng phạm vi xét nghiệm phục vụ nhu cầu chẩn đoán và điều trị bệnh cho khách hàng ngày một tốt và chuyên sâu hơn. Ngoài ra, việc tuân thủ thực hành an toàn sinh học theo quy định có tác dụng bảo vệ an toàn cho nhân viên PXN và hạn chế lây lan các tác nhân nguy hại ra cộng đồng
